Karmel/cantualeantonianum.com
Góra Karmel kojarzy nam się z biblijnym miejscem, w którym prorok Eliasz pokonał 450 kapłanów Baala w publicznym sporze duchowym, który przyniósł im klęskę i zgubę, jak to opisano w Biblii (1Krl 18:19–40).
To również tutaj Eliasz posłał swego sługę na sam szczyt aż siedem razy, by sprawdził, czy nadchodzi deszcz po wielu latach suszy, która zakończyła się wtedy, gdy oznajmił:
— „Oto obłok mały, jak dłoń człowieka, podnosi się z morza!” (1Krl 18:44).
Górę Karmel, która wznosi się na wysokość 546 m n.p.m., możemy odnaleźć na wybrzeżu Morza Śródziemnego w Izraelu.
Jej wapienne skały w formie urwisk robią niezwykłe wrażenie.
Rozpościera się z niej widok na miasteczko Hajfa.
Klasztor Karmelitów na Górze Karmel – Foto: © Jerzy Zieliński OCD /karmel.pl/carmelitana
Nazwa Karmel, w języku hebrajskim „Hakkarmel” oznacza „ogród” słynący w czasach starożytnych z przepięknej, bujnej zieleni (Iz 35:2). — Znana jest ona również dzisiaj z bujnie kwitnących kwiatów, krzewów i pachnących ziół.
Taki był urok i czar tego miejsca, — że porównywano go z urokiem i wdziękiem panny młodej z Pieśni nad Pieśniami 7:5.
Obecnie góra ta przyjmuje różne nazwy, takie jak: — Antelope-Nose, Har Karmel, Święta Góra, Jebel Kurmul, Mar Elyas, Mount of User, Rosh-Kedesh.
Pochodzenie tytułu Matki Bożej z Góry Karmel
Tytuł Matki Bożej z Góry Karmel sięga aż do czasów pustelników, którzy zwykli mieszkać na znanej i błogosławionej górze w czasach Starego Testamentu.
Tam to pobożna i prowadząca bardzo surowy tryb życia wspólnota modliła się w oczekiwaniu na pojawienie się Dziewicy-Matki, Która przyniesie wybawienie ludzkości, — podobnie jak prorok Eliasz wstąpił na Górę Karmel, by modlić się do Boga o wybawienie Izraela, który cierpiał w owym czasie z powodu okropnej suszy.
— Eliasz — „wszedł na szczyt Karmelu i pochyliwszy się ku ziemi, wtulił twarz między swoje kolana” (1 Krl 18:42).
Wytrwał w swojej modlitwie — i jak już wyżej wspomniano — wysłał swego sługę siedmiokrotnie na szczyt góry, — by sprawdził, czy nie ma żadnych oznak zwiastujących nadchodzący deszcz.
Eliasz nigdy nie tracił nadziei i za siódmym razem usłyszał dobrą nowinę:
— „Oto obłok mały, jak dłoń człowieka, podniósł się z morza!” (1 Krl 18:44).
Wkrótce potem ulewne deszcze spadły na wyschniętą ziemię i Izraelici zostali wybawieni.
Zapowiedź pojawienia się Matki Bożej
Eliasz ujrzał obłok jako symbol Matki Bożej, o Której była mowa w proroctwach Izajasza (Iz 7:14).
Pustelnicy za jego przykładem również modlili się o nadejście długo wyczekiwanej Matki Bożej, która miała być matką Mesjasza. Stało się to ich duchową misją.
Teologowie widzieli w tym małym obłoku postać Matki Bożej, Która przyniesie wybawienie w siódmym roku świata.
— Jak chmury powstają z morza pozbawione ciężaru i zasolenia, — tak Maryja pojawi się z ludzkiego rodu, wolna od wszelkich skaz. (1)
Opierając się na tekście L’Institution Des Premierem Moines, który najbardziej oddaje ducha Karmelu, jego najstarszą i mistyczną tradycję,
— Eliasz miał widzieć w obłoku cztery tajemnice Boże dotyczące narodzin Matki Bożej: (2)
1. Niepokalane Poczęcie – ponieważ Matka Boża pojawi się z obłoku pozbawionego słonej wody grzesznej ludzkości, posiadając tę samą naturę wody, ale wolną od goryczy.
2. Dziewictwo Maryi podobne do dziewictwa Eliasza – ponieważ jeśli — „powstanie Ona z Góry Karmel” i „podobna będzie do dłoni człowieczej”
— oznaczać to ma, że podążać będzie ścieżką Eliasza, który wstąpił na Górę Karmel dobrowolnie obierając dziewictwo.
3. Czas narodzin Matki Bożej – ponieważ sługa Eliasza ujrzał obłok za siódmym razem, — tak samo świat będzie świadkiem narodzin Matki Bożej w siódmym roku.
4. Dziewicze macierzyństwo — ponieważ w tym obłoku Bóg zstąpił na ziemię w postaci słodkiego deszczu — „bez ludzkiej współpracy” — tj. nie naruszając jej czystości.
Duch Eliasza i Zakonu Karmelitów (3)
Eliasz prowadził pustelnicze życie na Górze Karmel oddając szczególną cześć Matce Bożej.
Uczeń Elizeusz, który otrzymał jego płaszcz, a także inni jego naśladowcy — znani jako Synowie Proroka, jak ich opisują autorzy Biblii — podzielali samotnicze życie i napełnieni byli jego duchem oraz siłą.
Tego ducha i siłę, naśladując życie Eliasza jego następcy przekazywali innym.
W wyniku upowszechnienia powyższej praktyki, — rozpoczęła się budowa fundamentów pod przyszły Zakon Karmelitański.
Dowiadujemy się o tym z tradycji, liturgii i prac licznych autorów oraz kilku bulli nadanych Zakonowi przez papieży Jana XXII, Sykstusa VI, Juliusza II, św. Piusa V, Grzegorza XIII, Sykstusa V i Klemensa VIII.
Jeden z pięknych fragmentów z prywatnego objawienia mistycznego opowiada o tym, jak po oświadczeniu przez arcykapłana Jerozolimy św. Józefowi, że zostanie mężem Matki Bożej wybranej przez samego Pana,
— „młody mężczyzna z Betlejem dołączył do pustelników Eliasza na Górze Karmel i modlił się z nimi żarliwie o nadejście Zbawiciela”. (4)
Pierwszy kościół w erze chrześcijańskiej ku czci Matki Bożej
Zgodnie z długą tradycją wspieraną przez chrześcijańską liturgię grupa mężczyzn — czczących proroków Eliasza i Elizeusza — przyjęła chrześcijaństwo w Dniu Pięćdziesiątnicy.
— Byli oni uczniami św. Jana Chrzciciela, który przygotował ich na nadejście Mesjasza.
Ta grupa wiernych opuściła Jerozolimę i osiadła na Górze Karmel.
— Tam, — w tym samym miejscu, gdzie Eliasz zobaczył obłok, który symbolizował zarówno płodność, jak i Niepokalane Poczęcie Matki Bożej, — wznieśli kościół poświęcony Maryi Pannie.
Wspólnota przyjęła nazwę Braci Najświętszej Maryi z Góry Karmel. (5)
Wciąż nierozwiązane kontrowersje
Jednakże w 1668 r. belgijski hagiograf Daniel Van Papenbroek odrzucił powyższą historię jako bajkę lub legendę, która nie znajduje poparcia w zapisach w Acta Sanctorum.
— Wybuchła ostra polemika, która trwała przez wiele lata, aż wreszcie w 1698 r. dotarła do Rzymu.
Wówczas papież Innocenty XII wydał dekret nakazujący milczenie wszystkim zainteresowanym stronom do czasu ostatecznego ogłoszenia rozstrzygnięcia tego sporu – co jednak nigdy nie nastąpiło.
Niemniej jednak w 1725 r. papież Benedykt XIII zezwolił karmelitom, aby umieścili pośród swoich założycieli statuetkę Eliasza z inskrypcją stwierdzającą, że Zakon Karmelitów został założony na cześć św. Eliasza, proroka — co było widocznym wyrazem poparcia i aprobaty dla nich, (6)
Pomimo tajemnicy i kontrowersji skrywających początki założenia,
— Zakon Karmelitów zawsze utrzymywał, że Eliasz był jedną z osób, która położyła podwaliny pod pustelnicze i prorockie życie, które stało się cechą charaktery styczną Zakonu.
Ustanowienie duchowej ciągłości i charakteru Maryjnego
Minęło kilka wieków zanim historyczne i dokumentalne świadectwa, potwierdzające istnienie związku pustelników z Góry Karmel z duchowym dziedzictwem Eliasza, zostały zgromadzone.
— Pierwszy konkretny tekst na ten temat pochodzi z 1177 r., który sporządził grecki mnich Jan Fokas (7)
Monastyczny styl duchowości był praktykowany i obserwowany na Górze Karmel dzięki wysiłkom Bertolda z Góry Karmel, — który najprawdopodobniej przybył do Ziemi Świętej z Limoges we Francji, jako pielgrzym, — który chciał odwiedzić grotę Eliasza lub jako krzyżowiec, który brał udział w krucjacie.
— Zebrał on innych pustelników z całej Europy, którzy rozproszyli się po Palestynie w tym czasie tworząc wspólnotę przenikniętą duchem Eliasza.
Św. Bertold zorganizował ich jako cenobites, — zgodnie z monastyczną tradycją, która kładzie nacisk na życie wspólnotowe według pewnej reguły religijnej.
Ci pierwsi mnisi, którzy osiedlili się na Górze Karmel w 1150 r. uczynili swoim centrum kaplicę poświęconą Matce Bożej — i od czasów św. Brokarda, — następcy św. Bertolda i pierwszego Generała, — rodzący się Zakon Karmelitów zaczął być znany pod nazwą Braci Matki Bożej z Góry Karmel.
To oddanie Maryi stało się charakterystycznym elementem ich duchowości.
forumdlazycia lifeStyl 