Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej. Historia Obrazu. Cuda Matki Bożej Ostrobramskiej.

——————————————————

Gdy w życiu czarny dzień nastanie

I cierń boleści w duszę ciska,

Do Ostrobramskiej idę Pani,

Bo tylko Ta zrozumie wszystko (… )

Jej twarz cierpiąca tchnie spokojem,

Odchodzi ból, jak cień przed świtem,

W promieniach bledną troski moje

I świat odsłania barwy skryte.

(„Do Ostrobramskiej idę Pani” Aleksander Śnieżko)

Podobnie jak od siedmiu wieków króluje na Jasnej Górze Najświętsza Maryja Panna Częstochowska, —  tak od blisko czterystu lat króluje z wysokości swojego nadbramnego wzniesienia — całej ziemi litewskiej, białoruskiej i polskiej Pani Ostrobramska, Matka Wschodu i Zachodu.

“Świeci” blaskiem wspaniałych szat przez okna kaplicy nad Ostrą Bramą, widoczna z daleka.

Jest to jeden z nielicznych obrazów Maryi, — na którym jest Ona przedstawiona sama, bez swego Boskiego Syna.

 I św. Maksymilian Kolbe i ułożył taką modlitwę:

Matko Boska Ostrobramska,
nie masz na swym ręku Dzieciątka Jezus,
to weź mnie na swoje ręce
i przenieś szczęśliwie przez całe życie”.

—  “A w domu nad moim łóżkiem wisiały dwa obrazy: — Matki Bożej Częstochowskiej i Matki Bożej Ostrobramskiej.

I chociaż w onym czasie do modlitwy skłonny nie byłem, — zawsze cierpiąc na kolana, zwłaszcza w czasie wieczornego Różańca, jaki był zwyczajem naszego domu,

— to jednak po obudzeniu się długo przyglądałem się tej Czarnej Pani i tej Białej”

…Zastanawiało mnie tylko jedno, dlaczego jedna jest czarna a druga – biała.   –   To są najbardziej odległe wspomnienia z mojej przeszłości”

– z życiorysu sługi Bożego Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Prymasa Polski.

 Prymas  często  modlił się do Matki Ostrobramskiej.  –  W dniu 17 kwietnia  –   w Wielki Piątek 1981 r.   –   Ksiądz Prymas notuje:

–   “…  A w Ojczyźnie naszej groźba interwencji w sprawy wewnętrzne Polski.

To wszystko jest przedmiotem mojej modlitewnej męki i bolesnego wołania do Pani Ostrobramskiej,  –   przecież Matki Miłosierdzia.

–   Byłaś świadkiem, jak szybko na Kalwarii przebaczył Twój Syn łotrowi, setnikowi. Magdalenie, bluźniącym rzeszom.

Matko Miłosierdzia, co się Tobie stało, co się dzieje z Twym Sercem, przecież czystym i wolnym od gniewu? … [1].

 ——————————————–

Historia Kaplicy Ostrobramskiej

 Po śmierci Kazimierza Jagiellończyka, za panowania jego syna Aleksandra, –   ze względu na zagrożenie najazdów tatarskich,  – zbudowano mury obronne, z bramami fortyfikacyjnymi i basztami warownymi.

Wilno pierwotnie miało pięć bram miejskich  – (później zbudowano jeszcze cztery), w tym Bramę Miednicką (od drogi prowadzącej do Miednik).

Brama ta nazywała się też Ostrą, –   od nazwy części południowego przedmieścia, które nazywało się Ostry Koniec.

Pierwsza wzmianka o niej pojawia się w wykazie pięciu bram miast z dnia 6 września 1503 roku.  –   Ta brama była najsłabszym punktem murów obronnych Wilna, bo właśnie od strony wschodniej zawsze przybywali wrogowie.

Z dziewięciu bram do dzisiaj pozostała tylko Ostra Brama, –   reszta została zniszczona w XIX wieku.

(…) Twierdza ta święta, twierdza potężna,

Której piekielna siła nie złamie,

Bo tam króluje Litewska Księżna –

Bogarodzica na Ostrej Bramie!

Tam co dzień ucho łaskawe daje

Na swych poddanych korne pacierze

I Palemona szerokie kraje

Od głodu, moru i wojny strzeże.

(Władysław Syrokomla)

Cudowny obraz Matki Bożej Ostrobramskiej w kaplicy w Wilnie

Na początku XVII w. przez tą bramę wjeżdżało się do Wilna ulicą Wielką, – przed nią magistrat witał najważniejszych gości, wojewodów, biskupów.

Wieszanie obrazów z wizerunkiem świętych na bramach miejskich było w tamtych latach zwyczajem znanym nie tylko w Polsce, ale w całym chrześcijańskim świecie.

–   Mieszkańcy wierzyli, że wizerunek Matki Bożej, umieszczony nad jedną z miejskich bram,  –    stanowi najlepszą ochronę od nieszczęść.

W pierwszej połowie XVII w.   –   zawieszono na bramie Miednickiej od strony miasta obraz Madonny,

–   natomiast od strony zewnętrznej obraz Salwatora Zbawiciela.

—————————————————————-

W   1626   Karmelici   Bosi   rozpoczęli   budowę klasztoru i kościoła pw. św. Teresy.

Krótko   potem   został   im   powierzony w opiekę obraz Najświętszej Maryi Panny, który wisiał wówczas w niewielkim wgłębieniu wewnętrznej strony murów, przez co był narażony na szybkie niszczenie.

Karmelici wystąpili do magistratu z prośbą o wybudowanie kaplicy na bramie, do której został przeniesiony obraz Najświętszej Maryi Panny [2].

Maryjo, Matko Miłosierdzia,

co w Ostrej Bramie  tron swój masz,

do Ciebie spieszym  w każdej biedzie,

a Ty nam zawsze  pomoc dasz…

———

–   “Ostra   Brama   z cudownym obrazem Najświętszej Marii Panny w kaplicy nad ulicą – to Wilna próg.

Nie ukląkłszy na tym progu,   – nie wejdziesz do Wilna i nie wyjdziesz.   –   Ze   świata   w świat prowadzi droga do Wilna i z Wilna przez Ostrą Bramę”

–   Czesław Jankowski

Nocna iluminacja Ostrej Bramy

12 kwietnia 1671 roku miało miejsce uroczyste wniesienie obrazu do kaplicy.   –  Przewodniczył   temu   wydarzeniu  biskup wileński Aleksander Sapieha,

–   brali w tym udział profesorowie i studenci Akademii Wileńskiej, władze rządowe, magistratu, głównego Trybunału Wielkiego Księstwa Litewskiego, hetman, kanclerz, marszałek i inni wierni.

Obraz został ozdobiony przez złotników wileńskich w kosztowną szatę.

W 1715 roku pożar Wilna zniszczył drewnianą kaplicę. – Obraz Ostrobramskiej   Pani   wyniósł  z pożaru młody zakonnik.

–  Było to cudowne zdarzenie, –  gdyż zwykle obraz niosło czterech mężczyzn.

Kaplica została wkrótce odbudowana,  –   ale już jako murowana.

Papież Klemens X w 1773 roku przyczynił się do powstania kościoła pod otwartym niebem przed kaplicą ostrobramską,   –   zaczęły odbywać się tu dziękczynne Nabożeństwa do Matki Miłosierdzia,  –   tzw. Opieki Maryi,

–   które przetrwały do dzisiejszych czasów.

W   latach   1799-1805  burzono mury obronne wraz z bramami wileńskimi,   –   jednak dzięki obrazowi Najświętszej Maryi Panny  – Ostrą Bramę pozostawiono.

–   “Czegoś  podobnego do Ostrej Bramy nie widziałem nigdzie na świecie.

Kaplica i ołtarz zajmują w poprzek całą szerokość ulicy na wysokości pierwszego piętra.   –  Pod tym jest przejście otwarte zawsze dla wszystkich.

Ale nie to szczególne położenie kaplicy uderzy i zadziwi najbardziej przybysza,  –  lecz ta powszechna, dobrowolna cześć, jaką obraz cudowny od wszystkich odbiera. 

Stańcie gdziekolwiek koło świątyni jakiegokolwiek wyznania i popatrzcie: –   co trzeci,   a przynajmniej co piąty przechodzień , głowy nie obnaży,

–  ten jest dla wiary obojętny,  ten do innego kościoła należy, ów się zamyślił i zapomniał zdjąć czapki. 

Pod Ostrą Bramą patrzeć możecie tygodnie, miesiące i nie zobaczycie jednego człowieka, któryby z daleka już nie okazywał czci dla cudownego obrazu Maryi.

Ludzie wszystkich stanowisk, wszystkich wyznań obserwują pilnie ten zwyczaj.  –   Dzieje się to, rzecz jasna,  –    całkiem dobrowolnie; o żadnym przymusie mowy tam nie ma”

(Kurier Polski Nr.246,za 1898 rok )

Ulica Ostrobramska. Zdjęcie z początku XX wieku

 Podczas rozbiorów Polski karmelici zostali wyrzuceni z Wilna, –  klasztor został przekazany duchowieństwu prawosławnemu, –   natomiast kościół św. Teresy wraz z kaplicą Ostrobramską przekazano księżom parafialnym.

W czasach niewoli, wizerunek Matki Ostrobramskiej stanowił symbol polskości i niepodległości.  –   Był czymś niezwykle wyjątkowym dla filomatów i filaretów przed wyjazdem na Sybir w 1823 roku.

O Matce Ostrobramskiej pisali i do niej się modlili Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki, Józef Ignacy Kraszewski,  Władysław Syrokomla, Stanisław Moniuszko,  Rafał Kalinowski…

–   „Pomiędzy niebem a ziemią  na niebieskim promieniu światłości,  stoi Pośredniczka, Orędowniczka  ubogich i strapionych z twarzą łagodną, z wejrzeniem litości ludzkie  modły przenosząc do Syna

(…)  Po skończonej litanii pasterz wezwawszy pomocy Bożej zwraca się ku ludowi, i od wszystkich widziany, –   błogosławi modlących się i miasto.

–   Nastaje uroczysta cisza;  – i  przy rzęsistych ogniach  iluminacji widać,  –   jak te kilkanaście tysięcy wiernych,  jednym ożywione uczuciem,   –   upada na kolana. Całe Wilno się modli”

 –   (JA TAM BYŁEM …  Józef Ignacy Kraszewski).

 Ołtarz  Matki Bożej Miłosierdzia   –   w bazylice archikatedralnej Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Białymstoku

Wielki   kompozytor  Stanisław Moniuszko darzył osobistym kultem Matuchnę Wileńską  –    i napisał aż cztery „Litanie Ostrobramskie”.

–  Przyjechał on do Wilna dzięki damie swego serca Aleksandrze Mullerównie. Ślub z ukochaną i wymiana obrączek miały miejsce przed cudownym obrazem Matki Bożej.

Hymn do Najświętszej Maryi Panny Ostrobramskiej

Królująca z wysoka nad murami naszymi

Rzuć promienny blask oka, spojrzyj Matko ku ziemi!

Tu w błagalnym rozgwarze płynie modła w przestrzeni,

Tu sieroty, nędzarze, tu na duszy strapieni;

Ich nadzieja jedyna Twoja miłość matczyna.

Znasz, co w myślach się mieści, i co w sercach nam pała;

Znasz tajniki boleści, bo Tyś sama bolała!

Wiesz kto ulgi udziela: niechże Syn Twój, Bóg-Człowiek,

Choć promykiem wesela łzy osuszy nam z powiek;

Niech się wstawi do Syna Twoja litość matczyna.

(Władysław Syrokomla)

Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej w jednym w wielu mieszkań w Wilnie

 Józef Ignacy Kraszewski w latach studiów na Uniwersytecie Wileńskim mieszkał przy ulicy Ostrobramskiej i w swych pamiętnikach pisał:

–   “... często   i w nocy lampka cudownego Obrazu sprowadza tych, co prawdziwie chcą się modlić.

Pamiętam,  –  jak wracając z wieczora widziałem tam jakąś postać w łachmanach, z załamanymi rękami modlącą się z jękiem do Bogarodzicy.

Nigdy tego obrazu nie zapomnę”

Śmiało można powiedzieć,   –  że Ostra Brama miała wielki wpływ na rozwój   religijny,  moralny Polski   i  Litwy.

W 1839 roku obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej stał się przedmiotem sporu o podłożu politycznym,   –   gdyż  Teodor Narbutt ogłosił,  –   że ma on bizantyjskie pochodzenie i został sprowadzony do Wilna przez Wielkiego Księcia Olgierda.

W ten sposób prawosławni chcieli przejąć obraz,   –  jednak mimo ich starań nie doszło do tego.

Od 1905 roku znowu można było wygłaszać kazania z Ostrej Bramy.

W 1915 roku zaczęto odmawiać brewiarz o Najświętszej Maryi Pannie Matce Miłosierdzia z Ostrej Bramy w całej diecezji wileńskiej.

Słyszysz Maryjo,  głosy strapione

Przyszli Twe Dzieci do Cię zmęczone.

I przynieśli wszystkie Swe troski

Aby zostawić u stóp Matki Boskiej.

Tyś w Ostrej Bramie w Wilnie królujesz

I miłosierdzie Swe okazujesz.

Usłysz Maryjo prośby każdego,

o jesteś Matką świata całego.

Ostra Brama od strony południowej na pocztówce z lat 1930-ch. W niszy umieszczono Orzeł w koronie  (widać na zdjęciu).

“To nie był Orzeł,

to była Orlica 

poleciała za granicę. 

Zbierze swoje dzieci, 

i znowu przyleci.” )

Juliusz Kłos napisał:

–   „W   bezpośrednim  sąsiedztwie i połączeniu z kościołem św. Teresy znajduje się Kaplica Ostrobramska, mieszcząca w sobie słynący cudami obraz M. Boskiej,  –  ukochany przez całą ludność – symbol polskiego Wilna.” 

 To zdanie autora przewodnika po Wilnie z 1923 roku,  –    jasno określa ówczesny stosunek społeczeństwa polskiego do obrazu Matki Ostrobramskiej.

2 lipca 1927 roku obraz słynący licznymi łaskami został koronowany koronami papieskimi przez metropolitę warszawskiego kardynała Aleksandra Kakowskiego  – i otrzymał tytuł Matki Miłosierdzia (przeczytaj także -mistycy o Matce Miłosierdzia).

–    Uroczysta koronacja Obrazu Matki Miłosierdzia odbyła się na Placu Katedralnym, przed wejściem do katedry.

Obraz wyjęto z ołtarza w kaplicy i włożono w specjalny feretron, obramowaniem dla obrazu był baldachim z koroną królewską, z drugiej strony obrazu był płaszcz z wyhaftowanym Orłem.

Podczas tej uroczystości obecni byli Marszałek Józef Piłsudski, prezydent Rzeczypospolitej Polski Ignacy Mościcki.

Nowe złote korony, których wówczas użyto,  –   zaginęły w czasie II wojny światowej [3]

Procesja z cudownym wizerunkiem Matki Bożej Ostrobramskiej na ul. Zamkowej podczas koronacji w dniu 2 lipca 1927 roku

W 1931 roku wrócili do Wilna oo. karmelici i ponownie zaopiekowali się kościołem św. Teresy i Kaplicą Ostrobramską.

Dzięki remontowi przeprowadzonemu przez nich,   – we wnętrzu kaplicy znajdują się wota na dębowej boazerii, na ścianach kaplicy oraz fryz zawierający wezwania   Litanii Loretańskiej.

W czerwcu 1941 roku Niemcy zajęli Wilno, –   aresztowali zakonników karmelitańskich   i  wywieźli ich do obozów pracy.

Ostrą Bramą opiekowali się księża diecezjalni.

Po zakończeniu wojny władza sowiecka przystąpiła do powszechnej ateizacji miasta. –   Kościoły wykorzystywano jako magazyny, muzea, pracownie lub zupełnie zamykano.   –   Wielu kapłanów zesłano do łagrów.  –   Jednak kościół św. Teresy i Ostra Brama pozostały otwarte, były schronieniem dla księży z całego Związku Sowieckiego.

Dziś do Ostrej Bramy przybywają ludzie z różnych stron świata.

Kaplica Matki Boskiej Ostrobramskiej, w której znajduje się obraz, –   to miejsce nieomal magiczne,  –   od niego rozpoczyna się, i w tym miejscu kończy się każda pielgrzymka do Wilna.

( Z listów:

–   “To ONA sprawiła,  że moja mama wszczepiła mi wielką miłość i szacunek   do   tego miasta i najserdeczniejszych pod słońcem ludzi, jakimi byli ci  –   którzy, odeszli   i   są   ci   którzy pozostali; no i miłość do ojczyzny oczywiście…”)

( Z listów:  Ten obraz robi wrażenie. Ścisk w gardle, oczy pełne łez…..)

Maryjo, Matko Miłosierdzia,

co w Ostrej Bramie tron swój masz,

] do Ciebie spieszym w każdej biedzie,

a Ty nam zawsze pomoc dasz…

Wota   tworzą   srebrną   okładzinę ścian kaplicy Ostrobramskiej. Medaliony,   ryngrafy,   tabliczki,   korale   – to tylko niektóre z ośmiu tysięcy wotów.

Wyrazem kultu Matki Bożej Ostrobramskiej były liczne wota. — Tworzą one  srebrną okładzinę ścian kaplicy Ostrobramskiej. —  Medaliony, ryngrafy, tabliczki, korale – to tylko niektóre z ośmiu tysięcy wotów. Najstarsze pochodzi z 1802 roku.

W 1849 r. pojawiło się szczególne wotum – odwrócony sierp srebrnego półksiężyca, —   umieszczono u dołu obrazu z wygrawerowanym napisem:

—  „Dzięki   Tobie składam, Matko Boska, za wysłuchanie próśb moich i proszę Cię, Matko Miłosierdzia, zachowaj mnie w łasce”

—  i jest jego integralną częścią i charakterystycznym elementem obrazu.

Wota   rozmaitych  kształtów   pokrywają   ściany   całej niewielkiej kaplicy.   —  Jak widać zostały wtopione,  —  aby zapobiec ich kradzieżom.

  “Nie częstochowskie to bogactwa i wspaniałości,   —  tam Matka Boska na swojej wysokiej górze, w swojej obronnej fortecy, w swojej wspanialej kaplicy, wygląda jak królowa w majestacie;

– tu w tych prostych białych murach, w tej ciasnej przestrzeni, w tym otoczeniu ubogim, —  wygląda jak w więzieniu, w ucisku, w prześladowaniu.

Nie   ma   tu ani marmurów, ani pereł, ni kamieni, ani lamp kosztownych. —  I wota skromne;

—    nie  ma częstochowskich buław hetmańskich, ani królewskich darów,   —    srebrne blaszki przez biedaków zawieszone, wyobrażające to nogi, to ręce, to oczy, to serce.

Niektóre   mają  napisy niezgrabne, jak gdyby szpilką wydrapane.

—  Jedyne   wotum   bogatsze —  to wielki, srebrny   półksiężyc,   który cały ołtarz   od   spodu obejmuje.

Taki jest charakter Ostrej Bramy, taki rodzaj czci, którą tam odbiera Królowa Korony Polskiej.

 I   gdyby   na   tym miejscu   stanął   przybytek   tak   wspaniały,   —   jak nie   ma  żadnego na świecie, gdyby go wszystkie skarby świata zdobiły…

—   to   ten przybytek nie robiłby wtedy większego wrażenia,  —   jak robi dziś,   —    w tej swojej biedzie i przez nią.”

(Stanisław Tarnowski “Wspomnienia wileńskie” -1878 r.)

Natomiast   plakietka z napisem: —  Dziękuję Ci Matko za Wilno, —  to wotum Marszałka Józefa Piłsudskiego.

Marszałek   Polski, Józef Piłsudski był wielkim czcicielem Pani z Ostrej Bramy,   —    wizerunek Maryi Ostrobramskiej miał nad swoim łóżkiem.

—   Po zajęciu Wilna marszałek na kolanach przeszedł długie schody wiodące do Cudownej Kaplicy.

Papież Pius XI był świadkiem, —  jak Piłsudski modlił się żarliwie przed Cudownym  Obrazem i dał do poświęcenia dwa obrazki przedstawiające Matkę Miłosierdzia,  —  aby je zawiesić nad łóżkami jego córek.

Kiedy marszałek umarł,   —  do trumny włożono mu sygnet z wizerunkiem Matki Bożej Ostrobramskiej.

(Z listów:

—  “Byłam tam dawno temu i odczułam opatrzność Matki Boskiej  Ostrobramskiej, czego nigdy nie zapomnę”.)

    “Świecisz   nam  w smutku I świecisz w tęsknocie.

Twa moc po świecie sławiona,

Wileńskiej ziemi klejnocie!

Bądź pozdrowiona!”

—————————————————

Historia obrazu

 Według najnowszych badań,  —  obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej został prawdopodobnie namalowany w Wilnie ok. 1620-1630 przez nieznanego malarza.

Obraz jest namalowany temperą na dębowych deskach, później przemalowany farbą olejną.  —   Jego wymiary wynoszą 2 m x 1,63 m.

Na przełomie XVII i XVIII wieku obraz ozdobiono srebrną, pozłacaną sukienką  —  (prawdopodobnie w darze od cechu wileńskich złotników). —    Składa się ona z siedemnastu części o łącznej wadze prawie 14 kg.

W 1927 roku sukienkę zamontowano na specjalnej ramie.

Głowę Matki Bożej zdobią dwie korony.  —  Pierwsza pochodzi z końca XVII wieku,  —   druga zaś z połowy XVIII wieku, podtrzymywana jest przez dwa aniołki.

Piękno, delikatność i urok Madonny Ostrobramskiej wzbudziły wielką miłość do tego słynącego cudami Wizerunku.

Obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej autorstwa Anny Krepsztul,   przekazany   w darze   w   1987r.   papieżowi   Janowi   Pawłowi   II,   za  który od Ojca Świętego otrzymała list z podziękowaniem i błogosławieństwem.

Artystka Anna Krepsztul (ur. 20 lutego 1932 we wsi Taboryszki,   zm. 12 października   2007   również   Taboryszki)  – była wspaniałą, świętą kobietą i malarką o niezwykłym losie,   jedną z najsłynniejszych ambasadorek Wileńszczyzny.

Już w XVII wieku uniwersytet w Wilnie obrał Matkę Boską Ostrobramską za swoją patronkę;  —   w XVIII wieku, —  prawdopodobnie w darze od cechu złotników, —  otrzymała wspaniałą szatę wykonaną z pozłacanego srebra, obsypaną wykutymi przeróżnymi kwiatami.

Jak już wcześniej wspomniałem —  w 1927 roku Matce Boskiej Ostrobramskiej  nadano oficjalnie tytuł   „Matki   Miłosierdzia”.  —    Ostra Brama wiąże się w istotny sposób z kultem Miłosierdzia Bożego nie tylko dzięki wizerunkowi Matki Miłosierdzia.

Boża Opatrzność  sprawiła, że znany obraz Jezusa Miłosiernego został namalowany właśnie w Wilnie przez znanego malarza Eugeniusza Kazimirowskiego.

Mało kto dziś pamięta,  —  że ten wizerunek Najmiłosierniejszego Zbawiciela po raz pierwszy na widok publiczny  został wystawiony w Ostrej Bramie  —    w dniach   26-28 kwietnia  1935 r.

Uroczystości odbyły się w pierwszą niedzielę po Wielkanocy,   —   tak, jak tego żądał Pan Jezus  —    uczestniczyła w nich siostra Faustyna, a kazanie o Bożym miłosierdziu wygłosił ks. Michał Sopoćko.

 Swoją sławą obraz Matki Bożej Ostrobramskiej przekroczył granice Litwy i Polski.

Najbardziej spopularyzował go Adam Mickiewicz.  —   Rok  1834, będący datą pierwszego wydania “Pana Tadeusza” ze słynną Inwokacją, —   przez znawców uważany jest za przełomowy w rozwoju kultu:

 ”Panno święta, co Jasnej bronisz Częstochowy

I w Ostrej świecisz Bramie! Ty, co gród zamkowy

Nowogródzki ochraniasz z jego wiernym ludem!

Jak mnie dziecko do zdrowia powróciłaś cudem

(Gdy od płaczącej matki pod Twoją opiekę

  Ofiarowany, martwą podniosłem powiekę

  I zaraz mogłem pieszo do Twych świątyń progu

  Iść za wrócone życie podziękować Bogu),…”

 /Adam Mickiewicz -”Pan Tadeusz”/

Obraz Matki Bożej Miłosierdzia w Białymstoku

—   “Nic  imponującego, żadnej wspaniałości; – nad niskim łukiem bramy wielkie oszklone okno otwarte na oścież, a przez nie świeci, promienieje   Obraz   wielki, błyszczący srebrzystą sukienką, ponad którą w kolisku złotych promieni ciemna twarz i ręce ciemne, skrzyżowane na piersiach.

Widać   postać   tę   z   daleka,   bo   kaplica   nad bramą płytka, tak płytka,  —    że  i ksiądz odprawiający Msze widnieje z daleka,  jak na dłoni.

W ulicy wielka cisza – choć tłumno. 

—  Ruch pojazdów i pieszych znaczny, —    bo tędy droga na kolej; —  toczą   się   wózki   ciężarowe,   ciągną  powoli dorożki, —  a wszystko przecie takie ciche, takie skupione,   —  jak gdyby droga prowadziła przez kościół.

Od   połowy   ulicy obnażają się głowy;  —   na chodniku pełno klęczących.

Widziałem rosyjskich żołnierzy i oficerów, jak pokornie szli, trzymając w ręku zdjęty z głowy kaszkiet

– widziałem robotnika, co niosąc oburącz worek na grzbiecie, przystanął – czapkę zdjął, włożył sobie w zęby i dalej dźwigał swój ciężar – byle z odkrytą głową.

Nawet Żydzi zdejmują przed obrazem kapelusze.

Przed majestatem Matki Boskiej gromada klęczących postaci, głowy kornie schylone, lub podniesione ku niej z tym wyrazem błagalnym, który skarży się i ufa i kocha.

W oczach łzy.

—   Coś   człowieka ściska za gardło, coś mu przesłania źrenice, wpatrzone w ten …

Obraz tylu cudami wsławiony Bogarodzicy Panny, Królowej Korony Polskiej;  —    zowią ją dotąd  —    i Księżną litewską  —   Koronęć jeszcze dotąd piastuje królewską“.

—   Lucjan Rydel

 W wolnej odrodzonej Polsce, —    ludność Wileńszczyzny, tej srodze gnębionej   ziemi,   dała   jawny   dowód   czci  i wdzięczności dla Tej, która była jedyną jej ucieczką w czasie długiej i ciężkiej niewoli, ozdabiając drogocenną koroną cudowny obraz w Ostrej Bramie”.

Nie każdy wie,  —    że jest to jeden z nielicznych obrazów Matki Bożej z dwiema koronami —   (nałożonymi jedna na drugą).  —   Korony są ze złoconego srebra: —  jedna barokowa dla Królowej Niebios, druga rokokowa   —  dla Królowej Polski [4]

Kaplica Matki Boskiej Ostrobramskiej  Kościele Mariackim w Gdańsku

[„Na prośbę byłych mieszkańców Wilna w 1961 r. na północnej ścianie Kaplicy św. Doroty ustawiono ołtarz Matki Boskiej Ostrobramskiej, w oprawie metaloplastycznej z wezwaniami Litanii Loretańskiej. — Projektował   go prof. Jan Borowski.

Kaplica ta związana jest ze współczesną historią.   —   3 maja 1980 r. w Święto   Matki   Boskiej Królowej Polski  —  odprawiona została w Bazylice Msza św. w intencji Ojczyzny.

—   Po Mszy św. młodzież gdańska zorganizowała pochód pod pomnik króla Jana III Sobieskiego. wznosząc hasła domagające się wolności i poszanowania praw człowieka. —   Uczestnicy pochodu zostali brutalnie zaatakowani przez Służbę Bezpieczeństwa.

Kaplica   Matki   Boskiej   Ostrobramskiej  jest jedną z kolebek »Solidarności«: Ks. infułat Stanisław Bogdanowicz”. 

—  dod.  emjot: brzydactwo okropne… takie czasy nam nastały, „taką ubodli nas Ojczyzną”… i cebulowym Kościołem”]

Dziś znany jest w różnych częściach świata. — Powstały nowe jego sanktuaria w Kanadzie, Stanach Zjednoczonych, Australii, Afryce, Ameryce Południowej oraz w Polsce.

W Polsce jest około 30 parafii w tym 6 sanktuariów, które mają za patronkę Matkę Bożą Ostrobramską.  —  W Augustowie przy przystani jest ciekawy pomnik ze śrubą okrętu. Tkwi w nim kamień, który został tak wydrążony przez wodę, że przypomina wizerunek Matki Bożej Ostrobramskiej.

Sanktuaria Najświętszej Maryi Panny Ostrobramskiej, Matki Miłosierdzia znajdujące się na terenie Polski:

• Białystok – Katedra białostocka^[5]
• Gdańsk – Kolegiata Serca Jezusowego we Wrzeszczu^[6]
• Kętrzyn – Bazylika kolegiacka św. Jerzego w Kętrzynie^[7]
• Olsztyn – Archiprezbiterialne Sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Matki Miłosierdzia przy parafii Matki Boskiej Ostrobramskiej w Olsztynie^[7]
• Skarżysko-Kamienna – Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej^[8]
• Warszawa – sanktuarium Matki Boskiej Ostrobramskiej w Warszawie^[9]

Królująca z wysoka, nad murami naszymi. 

Rzuć promienny blask oka, spojrzyj Matko ku ziemi.

Tu w błagalnym rozgwarze, płyną modły w przestrzeni. 

Tu sieroty, nędzarze, tu na ziemi strapieni.

Ich nadzieja jedyna, Twoja litość matczyna. 

Znasz, co w sercach nam pała, boś Ty sama bolała. 

Władysław Syrokomla

Kopia   obrazu   Matki   Bożej Ostrobramskiej w kaplicy św. Anny wchodzącą w skład Zespołu Kościelnego Św. Trójcy w Gdańsku

(Z listów:

—  Jestem urodzona w Wilnie ale los rzucił mnie do Stanów Zjednoczonych.  —  Byłam tam w roku 1955 i do dziś pamiętam jak dreszcze przechodziły po mnie,  jak modliłam się pod Jej cudownym Ołtarzem.

Moja Mama która zmarła 1 września tego roku,  —   zostawiła dla mnie na pamiątkę obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej który dostała na prezent,   jak wyszła za mąż w październiku 1932 roku.

—  This is my pride and joy!!!   —  Moja Mama mieszkała u mnie przez ostatnie 12 lat swojego życia.    God Bless everyone”)

———————–

  Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej w Skarżysku-Kamiennej

Sanktuarium położone w Skarżysku-Kamiennej,   —  będące najmłodszym Sanktuarium Maryjnym w Polsce.

 Najbardziej znane jest sanktuarium położone w Skarżysku-Kamiennej, będące najmłodszym sanktuarium maryjnym w Polsce.

— Powstało na prośbę ludzi, którzy z przyczyn historycznych musieli opuścić Kresy Wschodnie.

Budowę sanktuarium rozpoczęto 30 maja 1988 roku. — Miało ono przypominać naszą historię związaną z Ostrą Bramą.

Wierną   kopię   obrazu  Matki Bożej Ostrobramskiej wykonała była urszulanka – Izabela Borowska.

We wrześniu 1992 roku kardynał Józef Glemp – Prymas Polski oraz bp Edward Materski   —  dokonali konsekracji kościoła pod wezwaniem Matki Bożej Ostrobramskiej.

Od początku do Skarżyskiej Ostrej Bramy przybywało wielu pielgrzymów z Polski i z zagranicy.  — Rocznie jest ich około 30 tysięcy w zorganizowanych grupach.

(Z listów:

“Gdy opuszczaliśmy Wilno i swoje w nim mieszkanie – ostatnimi rzeczami, które zapakowaliśmy, był KRZYŻ I OBRAZ MATKI BOŻEJ OSTROBRAMSKIEJ.  —  Bo jeszcze modliliśmy się przed wyruszeniem z domu… “)

  Polski ryngraf patiotyczny.  —  Matka Boska Ostrobramska na tle orła.

W dniu 16 listopada obchodzimy święto Matki Bożej Ostrobramskiej – Matki Miłosierdzia.

Już od  1735 r. zaczęto obchodzić w listopadzie święto Opieki Matki Najświętszej.

Przenoszono  wtedy wizerunek do pobliskiego kościoła św. Teresy, a dla uświetnienia uroczystości zapraszano biskupów, sławnych kaznodziejów, alumnów z seminariów duchownych; oświetlano, dekorowano kościół, bramę oraz całą uliczkę.

Natomiast oficjalnie zaczęto obchodzić święto od 1915 r., — kiedy Papież Pius X   zezwolił  archidiecezji wileńskiej na własną modlitwę brewiarzową i Mszę św. o Najświętszej Pannie Matce Miłosierdzia, — które wprowadzono 16 listopada 1915 r. (…)

(Z listów:

Mamy 7 cudów świata…..  —  natomiast OBRAZ …..  jest Cudem nad cudami ! )

Wnętrze Kaplicy Ostrobramskiej w Wilnie.  —  Obraz wykonany z nadesłanego   stalorytu   i   opublikowany   w  Tygodniku Ilustrowanym z 1864r.

Technika stalorytu polega na wykonaniu ryciny rylcem na płycie stalowej.   —  Wymaga   dużej   precyzji   od   rytownika ponieważ retusze i   poprawki  są prawie niemożliwe ze względu na twardość materiału. Po zakończeniu rytowania płyta zostaje dodatkowo hartowana.

———————

—  “Są   takie  chwile, gdy niezależnie od postawy ciała, dusza pada na kolana”‘   —  /Wiktor Hugo/

“Ta cząstka piękna wileńskiego miasta

Jest przepełniona ludem w każdej porze.

Tu na kolanach starzec i niewiasta –

Zaledwie błysną porankowe zorze.

Ponad ulicą w dawnej bramie grodu

Ten piękny Obraz Bogarodzicy

Został ucieczką całego narodu,

Do Niej się garną ze wszystkiej ziemicy!

(…) Tu nasza Matka i Pocieszycielka!

Błagajmy tylko czynem i duszą.

Ona była i będzie naszą Dobrodziejką,

A nasze modły niebiosa poruszą.

Wejrzyj w oblicze tej Najświętszej Pani –

Chociaż bolesne, pełne łagodności.

Nieś pieśń pobożną i serce Jej w dani,

I miej nadzieję – a nie trać ufności. (…)”

(Grzegorz A. Cydzik „Ostra Brama”, Wilno, 1899 rok)

Warto zwrócić uwagę na napis znajdujący się na bramie.  —  Jest on krótkim wezwaniem do Maryi: 

—  „Matko Miłosierdzia, pod Twoja obronę uciekamy się”. 

W   1865   roku  gubernator wileński, Michaił Murawjew,  —  kazał usunąć spod obrazu polski napis zamieniając go na napis w języku łacińskim

— (Mater Misericordiae sub Tuum praesidium configimus).

Po   odzyskaniu   Wilna   przez   Polskę, —  pierwotny napis przywrócono,

—  jednak po 1946 r. ponownie go usunięto, zastępując łacińskim.

Cuda za przyczyną Ostrobramskiej Pani

Zdjęcie zrobione na godzinę przed wejściem Pielgrzymki do Ostrej Bramy. Jeśli   się   uważnie   przyjrzeć   –   od   cudownego   wizerunku M.B.  bije jakby   łuna…

Cuda Najświętszej Maryi Panny przy Ostrobramskim Obrazie były spisywane przez OO. Karmelitów.  — Niestety większość opisów cudów i zeznań świadków zostało zniszczonych podczas najazdów wrogów i pożarów.

Ocalała „Relacja o cudownym Obrazie Najświętszej Maryi Panny”  — napisana  przez Ojca Hilarjona, — jest sprawozdaniem o niektórych dawniejszych cudach.

†††

Pierwszy opisany cud miał miejsce w 1671 roku, —  dziecko spadając z drugiego piętra na bruk ocalało i nie odniosło żadnych obrażeń.

W podziękowaniu rodzice złożyli w kaplicy tablicę malowaną, przedstawiającą  tę sytuację. — Tablica została zniszczona podczas pożaru w 1715 roku,   —   jednak istnieją jeszcze ryciny, przedstawiające ten cud.

†††

W 1702 roku Szwedzi zajęli Wilno, — otoczyli miasto i pilnowali bram.

 Szwedzcy żołdacy rozpalili ognisko pod sklepieniem Ostrej Bramy, pili piwo i wino zrabowane z piwnic klasztornych.  — Żołdacy zaczepiali przechodniów, którzy szli do kaplicy modlić się, — szydzili z ich pobożności.

W   Wielką   Sobotę rano —  ogromne, żelazne wrota, które były zawieszone na potężnych zawiasach   od   paru  wieków,   — zatrzęsły się i zerwały, —  po czym runęły na bluźnierców, dwóch z nich zabijając na miejscu, dwóch pozostałych zmarło w szpitalu.

”Matko Miłosierdzia, Matko Wilna, Matka Kresów, pod Twoją Obronę uciekamy się”.

Obraz olejny 110×138, 1985r.  Aleksander Markowski – częstochowski artysta malarz, scenograf, muzyk.

(Z listów:

—  “Szłam   tam na kolanach zalana łzami (chyba jak wszyscy); — Minęło 30 lat,   a ja ten obraz ciągle  mam przed oczami”.)

†††

 W   1708   roku jeden z żołnierzy rosyjskiego cara Piotra,  — zakradł się w nocy do kaplicy, chcąc   ukraść   drogocenną   szatę   z  obrazu Matki Ostrobramskiej.—  Gdy tylko wyciągnął dłoń, aby to uczynić, —  potężna siła odepchnęła go, rzucając nim o mur tak, że rozbiła jego ciało na kawałki.

†††

Za sprawą Matki Boskiej Ostrobramskiej podczas pożaru miasta w 1706 roku ocalał klasztor.  —  W swojej książce,  Maria Kałamajska-Saeed przytacza słowa z relacji Ojców Karmelitów Bosych (s. 11 –13):

—  „Roku   1706,   którego dnia 18 Maja […] —  ogień całe miasto w popiół obracający coraz daley szerząc się, ze dwóch stron nasz Kościół   razem  z klasztorem otoczył tak dalece,  —  że już na ścisłym przy klasztorze podwórzu budynki niektóre ogniem zaymowały się […].

Widząc Oycowie nasi jawne niebezpieczeństwo,  —  Obraz wsławiony łaskami doznany Opiekunki y Protektorki swoiey z Ostrey Bramy

—  czym prędzey do kościoła przynieść y przed nim przytomną przeciw tak straszney pladze obronę mieć umyślyli.

Jakoż tego prawie momentu  —  W.  Ociec Zacharyasz od S. Ludwika z W. Bratem Urbanem od S. Matki naszey Teresy z podziwieniem wielkim bez żadney trudności, żadnego nie czuiąc ciężaru,

—  z Ostro-Bramskiey Kaplicy go wynieśli y iak tylko do Kościoła wnieśli,  — zaraz się płomię oczywiście tłumić y od Kościoła ustępować poczęło. […] w ten czas się oczywisty cud Matki Boskiey pokazał” [5].

†††

 13   marca  1744 r.  —  Józef Porzecki, czerpiąc wodę ze studni, nagle przechylił się i wpadł do niej, ale wpadając, zawołał:

—  „Najświętsza Panno Ostrobramska, ratuj!”.

Został cudem „zatrzymany” w połowie studni i wyszedł z niej bez niczyjej pomocy.

Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej – Matki Miłosierdzia – wykonany z bursztynu – pamiątka z jednej z pieszych pielgrzymek do Wilna

(Z listów:

—  “Nie  byłam w Ostrej Bramie, —  a jednak obraz przyciąga mnie swoim życiem…

—  tam życie ludzi zapisane jest… w sercu Maryi, złożonych dłoniach…

Maryja   z   Ostrej   Bramy…   —    jakoś  łączy się ta Maryja Ostrobramska z Maryją Fatimską… przynajmniej dla mnie…

—  pełna Miłosiernego Serca i ciepła jednocześnie w wizerunku Fatimskim…  i Ostrobramskim…. “)

†††

 Z Inwokacji do Pana Tadeusza wiemy, —  że Adam Mickiewicz w latach dzieciństwa został uzdrowiony… dzięki Pannie Świętej z Ostrej Bramy. 

Po tym,   —  jak wypadł z rąk niani, która wychylała się przez okno, —  uderzył o bruk i stracił przytomność.

Wskutek upadku z wysoka chłopczyk znajdował się w stanie krytycznym,  — stracił   przytomność   i   mimo   zabiegów lekarza nie odzyskiwał świadomości

—  i dopiero kiedy matka ofiarowała go Pani Ostrobramskiej, odzyskał świadomość, a potem wrócił do pełni sił [6].

 Adam Mickiewicz w IX księdze „Pana Tadeusza” napisał:

„Daremnie śpiewać, nikt by muzie nie uwierzył,

Jak nie wierzono w Wilnie ubogiej kobiecie,

Która stojąc na świętej Ostrej Bramy szczycie

Widziała  jako Dejów, moskiewski jenerał,

Wychodząc z pułkiem kozaków, już bramę otwierał

I jak jeden mieszczanin, zwany Czarnobacki,

Zabił Dejowa i zniosł cały pułk kozacki.”

 W objaśnieniach do tego fragmentu Mickiewicz napisał, — że dotyczy on sytuacji, kiedy wojska litewskie kierowały się do Warszawy, a Moskale przybyli do Wilna.

Jenerał   Dejow   wjeżdżał   wraz   ze   swoimi   ludźmi   przez   Ostrą  Bramę.  —  Miasto   było   puste,  tylko jeden mieszkaniec, zauważywszy armatę w zaułku,   —  skierował ją na bramę i wystrzelił.  —  W ten sposób pokonano Dejowa i jego ludzi,  —  dzięki czemu Wilno zostało ocalone.

 Opisana przez Mickiewicza sytuacja miała miejsce w rzeczywistości.  —  O   tym  wydarzeniu pisał również jego przyjaciel, Antoni Gorecki w wierszu o obronie Ostrej Bramy   w   1794  roku.  Łasce Matki Boskiej Ostrobramskiej przypisano celność strzału,  —  gdyż ów mieszczanin   był młodym zakonnikiem i nie miał wprawy we władaniu bronią.

(Z listów:

—  Modliłam się u Jej stóp w Wilnie o wyzdrowienie mojego brata,  i Kochająca   Matka   mnie   wysłuchała.)

Obraz   Matki   Bożej   Ostrobramskiej  w sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie Łagiewnikach.

(Pożegnanie mojej mamy, 1946r. – fragment z książki Grażyny Czuchońskiej: “Jak bocianięta wyrzucone z gniazda”:

—  “…Obiecałam   Maryi   Ostrobramskiej,   że   nigdy  o Niej nie zapomnę,

—  że dokądkolwiek rzuci mnie los, —  gdziekolwiek na nowo zapuszczę korzenie,

—  oparcia i pocieszenia zawsze będę szukała u ,,swojej” Matki Bożej.

Przez łzy wyszeptałam ostatnie słowa pożegnalnej modlitwy:

,,Świecisz nam w smutku i świecisz w tęsknocie

Twa moc po świecie sławiona,

Wileńskiej ziemi klejnocie!

Bądź pozdrowiona!”

Z ciężkim sercem opuszczałam Ostrą Bramę.  —  Byłam pewna, że już nigdy tu nie powrócę. Długo się oglądałam, zanim całkowicie nie zniknęła z moich oczu…”)

Fragment obrazu MATKI BOŻEJ OSTROBRAMSKIEJ malowanego akrylem za desce olchowej, — koszulka (sukienka) repusowana (cyzelowana) w blasze mosiężnej, w koronie kamienie półszlachetne, głównie turkusy) wykonany przez Ryszarda Szilerra.

 Maryjo, Bogarodzico,

Matko cierpiących nędzarzy,

Co nad Jagiełłów stolicą

W bramie stanęłaś na straży!

Spojrzyj na tłumy skruszone,

Co klęczą u stóp tej bramy:

Matko! Pod Twoją obronę

Z pokorą się uciekamy…

Ludwik Kondratowicz – Syrokomla

Dzięki Matce Boskiej Ostrobramskiej Ostra Brama przetrwała wojny, pożary i stoi do dziś.

—  “Kocham Wilno i wszystkich Wilniuków. —  Niech Ostrobramska Pani nie cofnie nam nigdy swojej miłości” – Kazimiera Paradowska

MATKA Z OSTREJ BRAMY

S. ALOIZA WANDA ŁAKOWICZ MSF

Zamyślona, rozmodlona – skrzyżowałaś Swe ramiona.

Zasłuchana w ciszę własną,  w miłosierdzia Boską jasność.

Zapatrzona w próśb litanię –  Ostrobramska złota Pani

Piękna, milczeniem zamknięta,  utkwiłaś blask oczu świętych

w głąb niedoli, co jak rzeka  ludzkim bólem tutaj ścieka.

Dłońmi, jak promienie światła,  zgarniasz opornych, niełatwych,

bierzesz smutek ich tułaczy,  kiedy przed Tobą zapłaczą.

Idą wieki, ludy płyną –  wszystkim Matką Tyś jedyną.

Polak, Litwin czy Rosjanin –  w Tobie ma ucieczkę, Pani.

Jesteś jak w południe słońce  wokół ciepło rozdające.

Jesteś domu próg rodzinny  wskroś otwarty na gościnę.

Tyś na stole chleb leżący,  głodnych, zbłąkanych karmiący.

Czas przemija, wszystko ginie,  Ty trwasz – źródłem na pustyni,

wodą życia, lipy cieniem,  tym, co chcą Twego spojrzenia.

Wzrok Twój przenika nam dusze,  prosi, pociesza, porusza,

wśród zakrętów dróg w oddale  kryształami gwiazd się pali.

Ostrobramska śliczna, słodka,  rozsiewasz nam łask stokrotki.

Zawsze czuwasz, ciszą czekasz,  by utulić płacz człowieka

i rozświetlić gorzką mękę temu, co u stóp Twych klęka.

1993 r. [ 6]

———————————————————–

“Tak to prawda, kto raz tu był to musi wrócić!!!”

Wszystkie ulice
Ciche i szumne
Małe i duże
Gwarne i tłumne
Jak przed wiekami
I dziś tak samo
Zewsząd prowadzą
Do stóp Ostrej Bramy,

(Jadwiga Bębnowska)

———————————————————————————-

(Ps. proszę kierować kursor na zdjęcia, są tam opisy zdjęć lub (po  kliknięciu) dodatkowe media)

Za; http://tadeuszczernik.wordpress.com/2011/06/14/obraz-matki-bozej-ostrobramskiej/